Top.Mail.Ru
BURDA SİZİN REKLAM OLACAQ!
Xəbər lenti
                                                 
Masallıda məktəb direktorunun dul işçisinə “kəbin” təklifi… - Şok səs yazısı
Bu gün, 10:05
Nazirimiz bahalı maşınının benzinpulunu BELƏ ÇIXARIR - SİZ DƏ ELƏ BİLİRSİNİZ Kİ...
Bu gün, 10:03
“Kosmetoloq” Günel Muxtar necə inyeksiya prosedurlarını həyata keçirir? -Araşdırma
Bu gün, 07:33
7 saylı cəzaçəkmə müəssisəsində özbaşınalıq: - Rəis həbsxananı “bazara” çevirib
Bu gün, 07:31
İcra başçısı QAZİLƏRƏ qarşı... - Prezidentə MÜRACİƏT
Bu gün, 07:25
"O qədər düzəlməli yollar var ki, buranı niyə edirsiniz?" - ETİRAZ ETDİ
Bu gün, 07:19
Macarıstan səfiri Ukrayna XİN bu karikaturaya görə çağırılıb - QALMAQAL
Bu gün, 07:17
"Soyad sonluqlarının dəyişdirilməsini insanların seçiminə buraxmaq lazımdır" - deputat
Bu gün, 07:15
"Azəriqaz"da "optimallaşdırma" siyasəti: aşağılar ixtisar edilir, yuxarılar isə..." - FOTO
Bu gün, 07:09
Masazır qəsəbəsində sənədsiz evlərin tikintisi davam edir - FOTO/VİDEO
Bu gün, 07:05
Kəmaləddin Qafarov “Siyəzən Broyler” ASC-nin idarəçiliyini katibəsinin yoldaşına verib? -İDDİA
Bu gün, 07:02
Xanlarov yatır... Qaraşov göz yumur... - Hünər isə meydandadır...
28-06-2025, 11:29
Sumqayıtın mərkəzində qanunsuz tikintini hansı məmur himayə edir? - VİDEO
28-06-2025, 11:25
Saçını boyamaq istədi, dərisini yandırdılar - "Məsuliyyətsizlik..."
28-06-2025, 11:22
Yeni direktor məktəbi telefonla idarə edir - FOTO
28-06-2025, 11:19
Deputatın alayarımçıq PARK ƏCƏMİ layihəsi... - "3-4 aya yaxın müddət keçib..."
28-06-2025, 11:17
Tramp Xaməneiyə hörmətlə yanaşmalıdır - İran XİN başçısı
28-06-2025, 11:14
Qusar təhsilində yeni biabırçılıqlar – direktor müəllimə qoyun sağdırır, şagird restoran ofisiantıdır...
28-06-2025, 11:13
"Ölkə daxilində 21-ci əsrdə ciddi repressiyalar həyata keçirilməkdədir" - AMMA...
28-06-2025, 11:10
Füzulinin icra başçısı Şəhid Milli Qəhramanın oğlunun toprağını əlində alır? - özbaşınalıq
28-06-2025, 11:08
"Oğluma müğənni qız alaram" - VİDEO
28-06-2025, 11:04
Adil Əliyevin adı hallanan cinayət işində istintaqın 1 ayı: Nə dəyişdi? - hər şey donmuş kimidir: ANLAŞDILAR?
28-06-2025, 11:01
GƏNCƏ TƏHSİLİNİN "QARA KASSASI" HAQDA ŞOK FAKTLAR - Külli miqdarda mənimsəmə həyata keçirib
28-06-2025, 10:59
Mingəçevrdə mənzillər necə obyektə çevrildi? -Fotofaktlar
26-06-2025, 17:56
Mehriban Zəki bu yolla formada qalır
26-06-2025, 12:19
İsrailin İrana hücumunda öldürülən yüksək rütbəli hərbi komandanların adları açıqlanıb
26-06-2025, 12:17
Gəncə təhsilinin BAZARKOMU - NƏLƏR VAR... NƏLƏR...
26-06-2025, 12:15
Səbaildə qanunsuz tikililər “göz oxşayır” - Əlaqədar qurumlar isə...
26-06-2025, 09:14
240 Nömrəli məktəbdə nələr baş verir? - ŞOK TƏFƏRRÜAT
25-06-2025, 14:22
Anti-millət vəkili: Kamaləddin Qafarovun başı milyonlarına qarışıb – Şirkətlər, tenderlər, obyektlər...
25-06-2025, 11:27
İcra başçısını biabır etmək istədilər: - görün nə paylaşdılar
25-06-2025, 11:05
Mingəcevirin İcra başçısı kütləvi narazılıq yaradır - Sahibkar “Seyid”in xatirinə
25-06-2025, 07:31
Anar Nağıyev beş yüz minlik tədbirləri harada keçirib - BSU-da heç kimin xəbəri yoxdu
25-06-2025, 07:28
Xətai rayonunda qanunsuz tikintiyə hansı məmur icazə verib? - FOTO
23-06-2025, 11:17
Rəcəb Babaşov HƏBS OLUNUR? - Onun fəaliyyəti ilə bağlı...
23-06-2025, 10:48
“Azərişıq” milyonluq tenderi yenə Əmək Müfəttişliyinin protokol tərtib etdiyi şirkətə verdi
23-06-2025, 10:46
“Grant Mart" şirkətinin satış meneceri satınalma menecerini bıçaqladı - HÖKM
23-06-2025, 10:44
Fəda Abbasovla monopolist Afər Hacıyevin işbirliyindən Məcnun Məmmədovun xəbəri varmı
23-06-2025, 10:39
Gədəbəydə başçı HƏBS OLUNA bilər - proses başlayıb
23-06-2025, 09:56
1 saylı Dəri-Zöhrəvi Dispanserdə saxta əlillik və dərman qalmaqalı - VİDEO
23-06-2025, 09:53
“Kurort” QSC-nin fəaliyyətindən narazılıqlar artır -DE-FAKTO
23-06-2025, 09:49
"İmtahanda olmaya-olmaya yazıblar ki..." - İŞÇİLƏR KOMİK İSLAHATA ETİRAZ EDİRLƏR
23-06-2025, 09:47
Sevinc Orucovanın “Son zəng” üçün pul yılğması təsdiqləndi - Sübut var... dəlil var...
23-06-2025, 09:44
Bakıda 1 NÖMRƏLİ ÖLÜM MƏNBƏYİ - FOTO
23-06-2025, 09:42
"Çətindir, amma sonu gözəldir" - İradə İbrahimova
23-06-2025, 09:39
"Yaxın şərqdə ən yaxşı dövlət bu olacaq" - Elçibəylə bağlı daha bir SİRR
23-06-2025, 09:37
İranda İsrail xüsusi xidmət orqanları ilə əməkdaşlıqda ittiham olunan şəxs edam edilib
23-06-2025, 09:32
"Azəriqaz"da saxta imtahan, yoxsa... - Kütləvi ixtisarlar başlayıb
23-06-2025, 09:29
Dövlət Departamenti amerikalıları İrana zərbələrdən sonra ayıq olmağa çağırıb
23-06-2025, 09:25
Beynəlxalq Bank köhnə üsullarla TALAYIR - şikayət
23-06-2025, 09:24
 

Hörmüz boğazı bağlanarsa, ən tez kim “boğular”? – Analiz
Tarix: 18-06-2025, 12:33 | Çap et

Yaxın Şərqdə İsrail və İran arasında gərginliyin artması dünya birjalarının, enerji bazarlarının və geosiyasi analitiklərin diqqətini yenidən Hörmüz boğazına yönəldib.
Yeniavaz.com
xəbər verir ki, bu strateji dəniz keçidi bütün dünyanın iqtisadi sabitliyi üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Əgər İran müharibə şəraitində boğazı bağlamağa qərar verərsə, nəticələr qlobal səviyyədə ağır və çoxşaxəli olacaq.
Hörmüz boğazı Fars körfəzini Oman körfəzi və Hind okeanı ilə birləşdirən, təxminən 40-95 kilometr enində olan dəniz keçididir. O, enerji bazarlarının “aorta damarı” hesab olunur. Çünki dünya üzrə qlobal dəniz neft ticarətinin 30%-i və mayeləşdirilmiş təbii qaz (LNG) ticarətinin 20%-i bu boğazdan keçir. Təkcə 2024-cü ildə gündəlik orta tranzit həcmi 20,3 milyon barel neft və 290 milyon kubmetr LNG olub. Bu rəqəmlər, təkcə Yaxın Şərq ölkələrinin deyil, həm də qlobal sənaye və enerji istehlakçılarının bu boğaza necə bağlı olduğunu açıq şəkildə göstərir.
Ən çox ixrac edən ölkələrdən Səudiyyə Ərəbistanı gündəlik milyonlarla barel xam neftini bu marşrutla dünya bazarlarına göndərir. Qətər isə LNG ixracatında liderdir. Onun göndərdiyi maye qazın 80%-i Asiyaya, 20%-i isə Avropaya istiqamətlənir. Bu, Asiya ölkələrinin enerji təhlükəsizliyinin böyük ölçüdə Hörmüzdən asılı olduğunu göstərir.
İran, tarixi olaraq bu boğazı öz təsir zonası hesab edir. Keçmişdə, xüsusən də ABŞ sanksiyalarına cavab olaraq, İran dəfələrlə Hörmüzü bağlamaqla hədələyib. Əgər İsrail–İran müharibəsi uzun müddət davam edərsə və bu dəfə İran hədə-qorxunu gerçəyə çevirərsə, bunun nəticəsində enerji qiymətləri kəskin yüksələcək, qlobal inflyasiya artacaq, beynəlxalq tədarük zəncirləri pozulacaq, xüsusən də Asiya və Avropa ölkələri enerji böhranı ilə üz-üzə qalacaq.
Müharibənin uzanması xam neftin bir barelinin 150 dolları keçməsi ssenarisini real edə bilər. LNG bazarlarında isə qiymət sıçrayışları sənaye istehsalının azalmasına, hətta bəzi ölkələrdə enerji çatışmazlığına səbəb ola bilər. Bu, inkişaf etməkdə olan ölkələr üçün xüsusilə təhlükəlidir.

Ən böyük zərbəni İran özü alar
Hörmüz boğazı bağlanarsa, ən böyük zərbəni Asiya ölkələri alar. Çin, Hindistan, Yaponiya və Cənubi Koreya neft və LNG ehtiyaclarının mühüm hissəsini Yaxın Şərqdən, məhz Hörmüz boğazından keçməklə təmin edir. Təkcə Çin gündəlik milyonlarla barel nefti bu marşrutla idxal edir və enerji sektorundakı hər hansı kəsinti onun sənaye istehsalına, tədarük zəncirlərinə və iqtisadi artımına birbaşa təsir edər. Hindistanın idxal balansı və rupinin məzənnəsi boğazdakı sabitlikdən birbaşa asılıdır. Yaponiya və Cənubi Koreya isə resurs baxımından tamamilə xaricə bağlı ölkələr olaraq enerji çatışmazlığı və qiymət şokları ilə üzləşə bilər. Boğazın bağlanması bu ölkələrdə enerji böhranına və iqtisadi durğunluğa yol aça bilər.
Avropa İttifaqı ölkələri, xüsusilə LNG idxalında Qətərə bağlı olan İtaliya, İspaniya və Fransa da ciddi təzyiq altında qala bilər. Qərbi Avropa alternativ enerji marşrutlarına malik olsa da, qiymət artımı və təchizat sıxlığı bu ölkələrin sənaye və nəqliyyat sektorlarında dalğalanmalara səbəb olar. Türkiyə kimi region ölkələrində isə bu vəziyyət inflyasiyanı daha da kəskinləşdirə, enerji subsidiyalarını artıraraq büdcəyə təzyiq göstərə bilər.
Hörmüz boğazı ətrafındakı ölkələr – Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Bəhreyn, Oman və Qətər — iqtisadiyyatlarını əsasən enerji ixracına əsaslandırıblar. Boğazın bağlanması onların ixrac kanalını tamamilə bağlayacaq, büdcə gəlirlərini kəskin azaldacaq və sosial-iqtisadi sabitliyi pozacaq. Ən həssas ölkə isə bəlkə də Qətərdir, çünki onun qaz ixracının 100%-ə yaxını bu boğazdan keçir.
Amma ən böyük zərbəni isə heç şübhəsiz ki, İran özü alar. Hörmüz boğazını bağlamaq taktiki olaraq Qərbə və İsrailə təzyiq vasitəsi kimi görünsə də, İranın iqtisadiyyatının özəyini təşkil edən neft ixracını da eyni şəkildə dayandıracaq. Onsuz da sanksiyalar altında əziyyət çəkən İran üçün bu, neftdən gələn məhdud gəlirlərin də sıfırlanması, milli valyutanın daha da zəifləməsi, inflyasiyanın yüksəlməsi və daxili sosial narazılığın artması deməkdir.




Xəbəri paylaş




 
Redaktorun seçimi

Masallıda məktəb direktorunun dul işçisinə “kəbin” təklifi…

Nazirimiz bahalı maşınının benzinpulunu BELƏ ÇIXARIR

“Kosmetoloq” Günel Muxtar necə inyeksiya prosedurlarını həyata

7 saylı cəzaçəkmə müəssisəsində özbaşınalıq:

İcra başçısı QAZİLƏRƏ qarşı...

"Azəriqaz"da "optimallaşdırma" siyasəti: aşağılar

Masazır qəsəbəsində sənədsiz evlərin tikintisi davam edir

Kəmaləddin Qafarov “Siyəzən Broyler” ASC-nin idarəçiliyini

Xanlarov yatır... Qaraşov göz yumur...

Sumqayıtın mərkəzində qanunsuz tikintini hansı məmur himayə edir?

Saçını boyamaq istədi, dərisini yandırdılar

Yeni direktor məktəbi telefonla idarə edir

Deputatın alayarımçıq PARK ƏCƏMİ layihəsi...

Qusar təhsilində yeni biabırçılıqlar

Füzulinin icra başçısı Şəhid Milli Qəhramanın oğlunun toprağını

Adil Əliyevin adı hallanan cinayət işində istintaqın 1 ayı: Nə

GƏNCƏ TƏHSİLİNİN "QARA KASSASI" HAQDA ŞOK FAKTLAR

Mingəçevrdə mənzillər necə obyektə çevrildi?

Gəncə təhsilinin BAZARKOMU

Səbaildə qanunsuz tikililər “göz oxşayır”

240 Nömrəli məktəbdə nələr baş verir?

Anti-millət vəkili: Kamaləddin Qafarovun başı milyonlarına qarışıb

İcra başçısını biabır etmək istədilər:

Mingəcevirin İcra başçısı kütləvi narazılıq yaradır

Anar Nağıyev beş yüz minlik tədbirləri harada keçirib

Xətai rayonunda qanunsuz tikintiyə hansı məmur icazə verib?

Rəcəb Babaşov HƏBS OLUNUR?

Fəda Abbasovla monopolist Afər Hacıyevin işbirliyindən Məcnun

Gədəbəydə başçı HƏBS OLUNA bilər

1 saylı Dəri-Zöhrəvi Dispanserdə saxta əlillik və dərman qalmaqalı

“Kurort” QSC-nin fəaliyyətindən narazılıqlar artır

"İmtahanda olmaya-olmaya yazıblar ki..."

Sevinc Orucovanın “Son zəng” üçün pul yılğması təsdiqləndi

Bakıda 1 NÖMRƏLİ ÖLÜM MƏNBƏYİ

"Azəriqaz"da saxta imtahan, yoxsa...

Beynəlxalq Bank köhnə üsullarla TALAYIR

Adil Vəliyev neft borusu üzərində market tikdirdi

Aydəm İsmaylov niyə Adəm Bakuvi oldu?

Şükür Eyvazov haqqında Elçin Quliyevə şikayət…

Gəncədə AQRAR TƏHSİL TƏNƏZZÜL EDİB

Elşən Salahov YARITMAZ KADR KİMİ MÖHÜR VURUB

Sürət qatarları komfortdan çıxır, texniki nasazlıqlar isə artır

Yeni Klinikanın həkimindən Baş Prokurora şikayət edildi

Füzuli Təhsil Sektoru Məhkəməyə verilir?!

Ağdamda haqqı yeyilən fəhlə ÖZÜNÜ ÖLDÜRMƏK İSTƏDİ

Deputat həkim pul verməyən şəkər xəstələrini ÖLÜMƏ TƏRK EDİR

KOLLECDƏ QALMAQAL: Valideyn "vermişəm", direktor

Elxan Allahverdiyev hara baxır?

Xətai MKTB-nin rəisi Fəxrəddin Məmmədov 300 min manatlıq obyekt

ADY-nin İnfrastruktur Departamentində qalmaqal
   
 
 
Buxeber.com © 2025
Qurucu rəhbər: Cavad Xan Namazlı,
Əlaqə telefonu: 055-286-14-66,
E'mail: [email protected]
Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
Top.Mail.Ru